pomnik_ofiar_grudnia

projekt:

• 2006

• arch. Miłosz Raczyński

info:

• Przewodnią ideą projektu jest stworzenie symbolu, miejsca przypominającego o wydarzeniach i ofiarach szczecińskiego grudnia.
• Jednocześnie pojawia się pytanie czym, w chwili obecnej a więc prawie 30 lat później, winien być ten pomnik dla miasta, jego mieszkańców, czy miejsca, w którym ma powstać. Jak powinien być odbierany przez ludzi przyjeżdżających do Szczecina, czy przez mieszkańców miasta nie pamiętających tamtych zdarzeń i tamtych dni. Jakie odczucia powinien w nich wzbudzać dzisiaj, w nowych czasach, w nieustannie zmieniającej się rzeczywistości.
• Projekt jest więc połączeniem szacunku i hołdu dla ofiar tamtych dni, z nieco szerszym spojrzeniem na urbanistyczno-architektoniczny kontekst miejsca.
• W możliwie „neutralnej” formie dwóch stalowych ścian przedzielonych kładką unoszącą się nad wodą, chcieliśmy zawrzeć pamięć i szacunek dla tych, którzy zginęli a jednocześnie podkreślić ścisły związek tamtych wydarzeń z miastem stoczniowym, w którym Stocznia, a raczej Stoczniowcy odegrali tak doniosłą rolę.
• Stalowe ściany z umieszczonymi na nich nazwiskami ofiar nawiązują do istniejącej ściany przy Stoczni –poświęconej tym ludziom. Przebiegająca między nimi kładka symbolizuje drogę zdarzeń jakie miały wtedy miejsce, drogę do wolności jaką trzeba było przebyć, drogę, której przebyć wielu nie było dane. Kładka umożliwia niejako wejście pomiędzy tych ludzi i te zdarzenia.
• Biorąc pod uwagę aspekt urbanistyczny miejsca, powstał „pomnik droga”, nowy liniowy system w istniejącej już linearnej przestrzeni o maksymalnej widoczności i możliwości penetracji otoczenia i obiektów tam występujących. Stanowi on dodatkowy element tworzący swobodny przepływ, ruch wewnątrz tej przestrzeni.
• Założeniem naszym było również to, że „niedostępność” tego miejsca ze względu na Trasę Zamkową, wymusza takie ukierunkowanie pomnika, które zapewni możliwość jego oglądu niejako z zewnątrz tj. z Trasy czy też z ciągów pieszych wzdłuż niej. Stąd również wyniknął pomysł na formę pomnika i użycie w niej ostrego czerwonego światła stanowiącego, mamy na taką nadzieję, na tyle ekspresyjne doznania, które nie pozwolą przejść, czy raczej przejechać obok niego obojętnie.
• Celowo w naszym projekcie nie wyznaczany konkretnego miejsca zgromadzeń, składania kwiatów czy zniczy. Uznaliśmy, że od strony południowej pomnika (na początku cokołu) jest wystarczająco dużo miejsca na organizowanie okolicznościowych zgromadzeń. Podobnie ma się sprawa składania kwiatów czy zapalania zniczy. Chcielibyśmy aby odbywało się to w pewien spontaniczny sposób wzdłuż stalowych ścian na których widnieją nazwiska ofiar lub wykorzystując stalowe elementy przyspawane do ścian.
• Generalnie zależy nam na tym aby pomnik nie stał się formą samą w sobie ale był elementem i częścią zdarzeń dziejących się w przestrzeni obok a raczej wzdłuż niego.
• Zarówno założenie, forma i materiał ma na celu wpisanie się w kontekst miejsca a jednocześnie ma ukazać ścisły związek portowego miasta ze Stoczną. Stąd użycie materiału jakim jest niemalowana stal do wykonania pomnika. Konstrukcja pomnika to walcowane kształtowniki o przekroju dwuteowym i ceowym do których przyspawane są arkusze blachy. Wewnątrz ścian znajduje się system oświetlenia dający efekt, o którym mowa wcześniej w opisie. Blacha posiada wycięte otwory 100x50cm na przestrzał ściany na tle których przykręcone są poliwęglanowe płyty z nazwiskami ofiar. (jedno nazwisko z obu stron ściany). Mają one zapewnić pewnego rodzaju „przezierność” ścian, umożliwić penetrację przestrzeni a także spotęgować efekty „świetlne”. Miedzy ścianami przebiega kładka również o konstrukcji stalowej.
• Całość osadzona jest w betonowym cokole dł. ok. 50m. wewnątrz wąskiego kanału z wodą biegnącego wzdłuż całego cokołu i wybiegającego poza niego od strony wsch.
• Na początku cokołu znajdują się, wtopione w niego, stalowe litery informujące komu poświęcony jest pomnik.