konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej budynku muzeum sztuki nowoczesnej w warszawie
arch. miłosz raczyński
arch. marek sietnicki,
arch. piotr napierała,
arch. karol nieradka,
arch. karol barcz
współpraca autorska: prof. arch. adam maria szymski
lokalizacja:
warszawa_plac defilad
info:
muzeum - idea
muzeum sztuki nowoczesnej formalnie, przestrzennie i znaczeniowo ma być odbiciem współczesnej relacji między twórcą, sztuką i odbiorcą. w koncepcji dominuje model otwartości i współuczestnictwa. przyjęty model determinuje formę otwartą, ahierarchiczną i wielokierunkową nawiązującą do sieciowej natury współczesnych relacji społecznych. przestrzennie i znaczeniowo muzeum ma być lokalną krystalizacją wielokierunkowej sieciowej struktury wzajemnych oddziaływań społecznych opartych na komunikacji, wymianie, przepływie informacji. ta sieciowa struktura jest odzwierciedleniem charakteru współczesnego życia miasta, a zarazem charakteru współczesnej sztuki.
miejsce
lokalizacja muzeum w centrum ponadmilionowego miasta wydaje się być idealna dla założonego żywego i otwartego charakteru muzeum. sąsiedztwo pałacu kultury będącego przeciwieństwem cech przyszłego muzeum stwarza możliwości do wzajemnych kontrastowych oddziaływań. drugostronna relacja z zabudową ściany wschodniej z jej egalitarnym i utylitarnym wyrazem modernizmu stylu międzynarodowego, również prowokuje do wchodzenia w interakcje oparte na kontraście. zarówno pałac kultury jak i ściana wschodnia tworzą określone sztuczne porządki. muzeum w swym założonym charakterze ma poza te porządki wychodzić. zamiast tworzenia porządków ma stwarzać możliwości. ma być przestrzennym pretekstem do spontanicznych różnorodnych działań wynikających z natury miasta początku xxi w.
plan
problem zaczyna się w momencie odczytania założeń planu zagospodarowania przestrzennego dla okolic pałacu kultury. plan ten dla nowych funkcji i inwestycji xxi-wiecznej warszawy narzuca sztywne ramy hierarchicznego porządku podporządkowanego bryle pałacu kultury z jego symetriami, podcieniami itp.
język planu dla nowej zabudowy jest językiem xix-wiecznym. mamy osiowy plac, podcienia, zwyżki, wykusze. narzucone kierunki, sztywne reguły nakazy i zakazy. zupełne przeciwieństwo założonego charakteru muzeum.
problem
jak w ramy sztywnego planu służalczo podporządkowanego pałacowi kultury wpisać otwarty, złożony, wewnętrznie zróżnicowany obiekt muzeum?zmaganie to musi się odzwierciedlić w obiekcie muzeum. co więcej ta sprzeczność w rzeczywistości oddaje charakter realnych relacji miasta i muzeum. warszawa początku xxiw. nie jest wbrew pozorom otwarta i gotowa na otwartą strukturę i instytucję opartą na wolności wypowiedzi. muzeum będzie zmagać się z konwenansami, racjonalnością, polityką, społecznością i budżetem.
muzeum – forma
forma muzeum jest próbą zachowania otwartego, zróżnicowanego i ahierarchicznego charakteru muzeum w ramach sztywnego hierarchicznego planu. odpowiedzią na problem jest opakowanie zróżnicowanej wewnętrznej struktury muzeum spełniającej stawiane mu wymagania, siatkową powłoką przycinającą przestrzeń muzeum do granic narzuconych planem. siatkowa powłoka staje sie opakowaniem struktury nastawionej na akcje, wymianę, otwartość. z drugiej strony dzięki swej niearchitektonicznej i niewarszawskiej skali uwalnia muzeum z ograniczeń planu.
powłoka – siatka
zewnętrzna powłoka staje się ekranem emitującym ideę otwartości muzeum na miasto. dzięki swej siatkowej (sieciowej) naturze staje się znakiem i symbolem otwartej idei muzeum opartej na wymianie i współuczestnictwie.
struktura
sieciowa powłoka nałożona jest po obrysie wyznaczonym planem na strukturę funkcjonalno przestrzenną budującą obiekt muzealny. składa się ona ze wzajemnie skontrastowanych przestrzeni: komercji – zamknięta bryła oraz edukacji i ekspozycji – otwarte pole działań. obie otwarte są na wewnętrzne forum .
forum
forum to otwarta przestrzeń wewnątrz muzeum spinająca plac muzealny z parkiem. składa się na nią zarówno otwarta przestrzeń parteru jak i wielopoziomowa przestrzeń spotkań, wymiany i wydarzeń wewnątrz muzeum. w tej przestrzeni zawieszone są ciagi komunikacyjne jak również bryła audytorium.
blok komercji
to zamknięta półprzezroczysta bryła ustawiona wzdłuż ul. marszałkowskiej. mieści w sobie komercyjną przestrzeń do wynajęcia stanowiącą materialną bazę muzeum. jej solidna forma buduje prestiż muzeum i jest ukłonem w stronę racjonalności.
edukacja i ekspozycja
to przestrzeń wykreowana z połączonych wzajemnie się przenikających płaszczyzn zawieszonych pomiędzy parkiem a placem otwartych na wewnętrzne forum. przestrzeń ekspozycji nakłada się na blok komercji wychodząc swą otwartą strukturą w stronę ul. marszałkowskiej.
dach
to dopełnienie i domknięcie przestrzeni edukacji i ekspozycji, w sposób pełny otwierający ją na otaczającą przestrzeń miejską. na dachu ekspozycja rzeźb.
plac i park
plac i park swą delikatną tektoniką swobodnie „klawiszujących” połaci wchodzą w dialog przestrzenny z powłoką muzeum
